Deze week kwam minister Slob met resultaten van een onderzoek over het aantal leerlingen dat buiten school extra bijles krijgt. In het voortgezet onderwijs is dit 1 op de 3, in het basisonderwijs 1 op de 4. Erg blij was ik met de opmerking van minister Slob dat deze extra bijlessen vaak voortvloeien uit een onrealistisch beeld van ouders over hun kind. Kinderen met een tegenvallend schooladvies worden door middel van bijspijkerscholen op het gewenste niveau gepushed. Slob zei hierover: “Als je kinderen echt zo onder druk zet, omdat ze meer en meer en hoger en hoger moeten, kan dat voor kinderen heel belastend zijn. Sommige kinderen kunnen deze druk niet aan en raken psychisch in de problemen”.
Doen die ouders het dan fout? Nee, wat mij betreft zeker niet per se. In het onderzoek staat namelijk ook een minder fijne conclusie voor scholen: Ouders zouden voor bijles kiezen omdat ze vinden dat er aan de individuele behoeften van hun kind te weinig recht wordt gedaan in het reguliere onderwijs. Dit lijkt me absoluut waar! In een klas met ergens tussen de 25 en de 30 leerlingen, die allemaal zo ongeveer gemiddeld een 6 moeten staan, doe ik weinig recht aan de behoeften van het individu. Ik zou daarvoor in een lesuur van 60 minuten ook maar een minuut of 2 per leerling voor hebben. Dat huiswerkbegeleiding soelaas kan bieden, begrijp ik in eerste instantie.
Maar nu mijn ervaring uit de dagelijkse lespraktijk: Ik gaf les aan een klas die ik maar moeilijk aan het werk krijg. De leerlingen zaten vlak voor de toetsweek en ik had hen, nadat ik de herhaling had gedaan, een aantal opdrachten gegeven. Ik liep rond en als een soort kastelein serveerde ik aan elke leerling dat wat nodig was. Op individueel niveau, op basis van eigen behoefte. Tot ik bij een leerling kwam die nog niets gedaan bleek te hebben. Ik vroeg hem: “Lukt het wel?” waarop hij antwoordde: “Ooh, jahoor”. Ik maakte de opmerking dat ik dat niet in zijn schrift terug zag waarop de leerling joviaal riep: “Aah, joh.. komt wel goed meneer! Ik moet vanavond nog naar huiswerkbegeleiding. Daar moet ik ook nog wat te doen hebben!”.
Wat moest ik hier nu mee? Ik geef het vak economie dus een grap over weggegooid geld is natuurlijk zo gemaakt en bovendien vakinhoudelijk. Of zal ik de flauwe opmerking maken dat ik het huiswerk ook best wil verdubbelen?
Helaas blijft dit niet bij een leuke anekdote van een enkeling. Ik hoor dergelijke opmerkingen echt relatief vaak. Ik kan dit natuurlijk op geen enkele manier bewijzen maar het gebeurt helaas echt heel vaak. In de bovenbouw van het havo/vwo is het sowieso al gebruikelijk om leerlingen minder in de klas te zien en op een of andere manier zelfstandig aan het werk te laten. In mijn omgeving staat dat zelfstandige werken bekend als “stempel-uren”. Leerlingen moeten een aantal uur per week in de mediatheek zitten om met hun mond dicht, zonder muziek, zonder overleg, zonder eten en drinken aan het werk te gaan (nb. in welke werkomgeving behalve school is dit eigenlijk állemaal verboden? Dit parkeren we even voor een andere keer). Terug naar het onderwerp: een variant op “ik maak het wel bij bijles” is “ik doe het straks wel in een stempel-uur”.
Nu kan ik allerlei maatregelen nemen om dit gedrag tegen te gaan. Straf als het niet af is, 5 minuten eerder weg als het wel af is, dat soort dingen maar dat werkt weer allerlei andere problemen in de hand. Overschrijven, niet serieus maken, enzovoorts, intrinsieke motivatie nog doder dan het al was. Kortom nog steeds geen winnaars (hierover later nog veel meer op deze site). Het probleem is en blijft dat die leerling nu omringt is door zijn vrienden, straks bij het stempel-uur en vanavond bij bijles niet en dus is het volstrekt logisch dat hij het er nu even van neemt. Dan komt al die saaie shit vanavond wel weer tijdens bijles. Vergeet niet dat het einde van de week voor een puberbrein ongeveer samenvalt met zijn pensionering en absoluut geen prioriteit heeft.
Houdt huiswerkbegeleiding zichzelf zo in stand? Is dit een vicieuze cirkel of heeft het wel degelijk nog een toegevoegde waarde? Wij zijn benieuwd naar jullie meningen ervaringen!
DELEN: